بررسی و مطالعه سفال های دورۀ ایلخانی به دست آمده از کاوش های باستان شناسی ارزانفود

Authors

محمد ابراهیم زارعی

علی خاکسار

عباس مترجم

فرهاد امینی

اعظم دینی

abstract

با وجود مطالعات و کاوش هایی که در محوطه­های دورۀ اسلامی صورت گرفته و به وسیلۀ آن تا اندازه­ای وضعیت سفالگری ایران دورۀ اسلامی مشخص شده است، هنوز ابهامات فراوانی در این زمینه، به­ویژه دربارۀ مراکز سفالگری و تفاوت های سبک­شناسی بین آنها وجود دارد. در این بین، کاوش های باستان­شناسی همراه با مطالعات دقیق داده ها می تواند تا حد زیادی به حل مسئله کمک نماید. در این مقاله سفال های ایلخانی حاصل از سه فصل کاوش باستان­شناسی در محوطۀ ارزانفود، با فرض تولید آنها در همدان مورد مطالعه دقیق قرار گرفته است. از نکات مهم این پژوهش آن است که وضعیت برخی از سفال های دورۀ ایلخانی در همدان مانند فیروزه قلم مشکی و سفالینه­های معروف به سبک سلطان­آباد، از نظر سبک­شناسی و مکان ساخت، تا حدود زیادی مشخص شد. با توجه به پژوهش هایی که در این خصوص صورت پذیرفت، همدان به عنوان یکی دیگر از مراکز ساخت سفالینه­های فیروزه قلم مشکی، سلطان­آباد و چندرنگ زیر لعاب شناخته شده و علاوه بر آن چند نمونهسفاللعاب دارجدیدمربوط به دورۀ ایلخانی نیز برای نخستین­بار شناسایی شد و مورد مطالعه قرار گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توصیف، طبقه بندی و گونه شناسی سفال های اشکانی به دست آمده از دور دوم کاوش های قلعه یزدگرد

سفال به‌عنوان شاخص ­ترین یافته­ ی باستان‌شناسی، نقش به سزایی در بازسازی برهم­کنش ­های منطقه ای و فرا منطقه ­ای دارد؛ بنابراین شناخت سفال­ های هر دوره­ ی فرهنگی بسیار حائز اهمیت است. محوطه­ های باستان­ شناختی اندکی مربوط به دوره ­ی اشکانی در غرب ایران کاوش شده است. ازاین­ رو به دلیل فقدان مجموعه­­ های سفالی کافی، جهت شناخت و تمایز سفال­ های این دوره، شناسایی محوطه ­های اشکانی غرب ایران با مشکلات...

full text

مطالعة باستان¬سنجی آجرهای لعاب¬دار هخامنشی به¬دست¬آمده ازکاوش¬های باستان¬شناسی محوطة تل آجری در شهر پارسه

در این پژوهش آجرهای لعاب­دار هخامنشی به­دست­آمده از کاوش­های باستان­شناسی تل آجری برای شناسایی ترکیباتسازندة لعاب رویه و بدنة آجری به کمک روش­های شیمی تجزیه دستگاهی از قبیل: XRF،­XRD ،­ICP ، SEM-EDS و نیز میکروسکوپ نوری، آزمایش شده­اند. نمونة لعاب­های مورد­ مطالعه ظاهراً به رنگ‌هایی سفید و زرد می­باشد که به دلیل سپری کردن فرایندهای فرسایش به حالت پودری و رنگ­باخته درآمده­ است، به­طوری­که به کمک ...

full text

سالیابی نمونه سفالی به دست آمده از کاوش های باستان شناسی در مرکز ایران به روش ترمولومینسانس

در این تحقیق، سالیابی نمونه سفال به دست آمده از شهرستان آران و بیدگل، واقع در استان اصفهان به روش ترمولومینسانس انجام شد. منحنی درخشش گرمالیانی نمونه­های طبیعی و نمونه­های طبیعی پرتودهی شده با پرتو­های گاما توسط چشمه 60co، با یکدیگر مقایسه و ناحیه افقی از تقسیم داده­های این دو منحنی بر هم تعیین شد. دز معادل با استفاده از اختلاف منحنی پاسخ گرمالیانی نسبت به دز گاما برای نمونه­های طبیعی و تابکاری...

full text

گاهنگاری محوطه ی باستانی کُن بینو (تل گوینه) بر اساس مطالعه ی سفال های به دست آمده از بررسی روشمند

با وجود انجام فعالیت های باستان شناختی متعدد طی سده ی اخیر در استان خوزستان، توجه چندانی به بخش های شرقی این استان، از جمله شهرستان بهبهان نشده است. شرایط جغرافیایی و زیست محیطی مناسب، از جمله رودخانه های دائمی، دشت حاصلخیز و موقعیت ارتباطی و تجاری این شهرستان و در مقابل نبود و فقر اطلاعات باستان شناختی جامع از ادوار مختلف فرهنگی، انجام یک مطالعه و بررسی روشمند بر روی یکی از محوطه های بزرگ و شا...

full text

مطالعه و گونه شناسی سفال های اشکانی بدست آمده از کاوش های قلعه یزدگرد و دشت سر پل ذهاب

محوطه های باستان شناختی بسیار اندکی مربوط به دوره ی اشکانی در غرب ایران کاوش شده، بنابراین مجموعه ی سفالی با تاریخ گذاری مطمئن اشکانی در این ناحیه معرفی نشده است. به همین دلیل شناسایی محوطه های اشکانی غرب ایران مشکل است. بدین ترتیب مجموعه سفال تاریخ گذاری شده ی دقیق از این دوره برای درک دوره ی اشکانی این منطقه لازم است. یکی از مهمترین محوطه های اشکانی غرب ایران که اخیراً کاوش شده قلعه یزدگرد است...

15 صفحه اول

بررسی باستان شناسی سفال های سلطان آبادی در دوره ایلخانی در ایران

در طول دوره ایلخانی گروه های متعدد سفالین تولید و مورد استفاده قرار گرفت که بخشی از آن ها تداوم سنن سفال گری دوران قبلی و بخشی نیز در طول این دوره ابداع گردیدند. در این میان یکی از گروه های سفالین این دوره که ابداعی جدید در این سنت محسوب می شود، سفال معروف به سلطان آبادی است. سفال سلطان آبادی در طول این دوره به چند زیرگروه مختلف تقسیم می شود که هر یک ویژگی های تزئینی نسبتاً متفاوتی نسبت به یکدیگ...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات باستان شناسی

Publisher: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2288ـ1026

volume 6

issue 2 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023